سرطان لوزالمعده یا سرطان پانکراس بیماری پیشرونده‌ای است که باعث اختلال در کار لوزالمعده می‌گردد. بیش از ۹۰ درصد از سرطان‌های لوزالمعده از سلول‌های مجاری لوزالمعده که مسئول انتقال آنزیم‌های گوارشی به دوازدهه (اولین بخش روده باریک) است، سرچشمه می‌گیرد، به طوری که دو سوم تومورهای مجرا در سر و یک سوم بقیه در تنه و دم لوزالمعده ایجاد می‌شوند. این سرطان‌ها اغلب به وسیله بافت‌های ملتهب لوزالمعده احاطه می‌شوند، به طوری که در تشخیص لوزالمعده ایجاد مشکل می‌کنند. تومورهای لوزالمعده می‌توانند باعث انسداد مجرای صفراوی شوند و موجب بیماری زردی گردند. سرطان پانکراس اغلب بدخیم است.

سرطان لوزالمعده در تمامی گروه‌های سنی، از جوان ۱۵ ساله گرفته تا سالمند ۹۰ ساله دیده می‌شود اما بیشترین شیوع آن در سنین ۵۵ تا ۸۵ سالگی است. علت واقعی بروز این سرطان هنوز شناخته شده نیست، ولی مشاهده شده که سیگار می‌تواند احتمال بروز سرطان پانکراس را افزایش دهد. مطالعات نشان می‌دهد که غذاهای پُر چرب نیز در ایجاد این سرطان نقش دارند.

سلول‌های سرطانی اغلب به بافت‌های اطراف، غدد لنفاوی لوزالمعده و کبد گسترش می‌یابند. گاه سلول‌های جزایر لانگرهانس (مجموعه‌ای از سلول‌های متمرکز در لوزالمعده که وظیفه‌شان تولید هورمون‌های مختلف است) سرطانی می‌شوند، ولی بیشتر تومورهای این سلول‌ها خوش خیم هستند. تومور سلول‌های این جزایر وقتی ترشح کننده هورمون باشند، تومور فعال نامیده می‌شوند. در صورتی که تومور، ترشح‌کننده انسولین باشد، موجب ترشح مقادیر زیاد انسولین می‌شود و علایم هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) را ایجاد می‌کند. البته باید توجه داشت که علل مختلفی بجز سرطان نیز می‌توانند باعث کاهش قند خون شوند. به ندرت تومورهای لوزالمعده هورمون‌های دیگری مثل گاسترین یا VIP را ترشح می‌کنند که باعث زخم‌های شدید در معده و دوازدهه (سندروم زولینگر الیسون) و یا اسهال شدید شبه وبا (سندرم ورنر موسیون) می‌شوند.

تومورهای غیرفعال نمی‌توانند مقادیر زیاد انسولین که سبب افت قند خون شود را تولید کنند. این نوع سرطان لوزالمعده گرچه بسیار نادر است، ولی اغلب نسبت به سرطان‌های مجرا، احتمال بیشتری برای بهبود دارد.

درمان

برای بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده از سه نوع درمان استاندارد زیر استفاده می‌شود: جراحی (عمل جراحی ویپل) ، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی.

برای درمان دردی که سرطان لوزالمعده ایجاد می‌کند مسکن تجویز میشود. بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده دارای نیاز‌های غذایی خاصی هستند.