جراحی مغز و اعصاب

جراحی مغز و اعصاب یک رشته‌ی پزشکی است در رابطه با پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی اختلالاتی که بر هر بخش از دستگاه عصبی شامل مغز، نخاع، اعصاب پیرامونی و دستگاه عروق مغزی خارج از جمجمه تاثیر گذار است.^[۱][۲]

 

آموزش و فراگیری

 

در ایالات متحده‌ی آمریکا

 

در این کشور به طور کلی یک جراح مغز و اعصاب باید چهار سال در دانشگاه، چهار سال در دانشگاه علوم پزشکی، یک سال کارآموزی (*) که معمولا وابسته به برنامه های دستیاریشان (رزیدنتی) است و پنج تا شش سال دستیاری ویژه را پشت سر بگذارد. (PGY-2-7)^[۳] بیشتر دوره های دستیاری بخش های علوم پایه و پژوهش های بالینی دارند. جراحان مغز و اعصاب ممکن است دوره های آموزشی بیشتری را پس از دوره‌ی دستیاری یا در برخی موارد یه عنوان یک دستیار ارشد با کمک هزینه‌ی آموزشی پیگیری کنند. این دوره های آموزشی عبارتند از: جراحی مغز و اعصاب کودکان، مراقبت آسیب/اعصاب بحرانی (trauma/neurocritical care)، جراحی کارکردی و استریوتاکتیکی، عصب-سرطان شناسی وابسته به جراحی، پرتوجراحی، جراحی رشته های عصبی (نوروواسکولار)، عصب پرتوشناسی مداخله‌ای، عصب پیرامونی، جراحی ستون فقرات و جراحی قاعده‌ی جمجمه. جراحان مغز و اعصاب همچنین می توانند دوره های آموزشی آسیب شناسی عصبی (نوروپاتولوژی) و عصب-چشم پزشکی (نورو-اوفتالمولوژی) را با کمک هزینه های آموزشی بگذرانند. ^[۴]

 

در پادشاهی متحده‌ی بریتانیا

 

در بریتانیا دانش آموزان باید ورودی به دانشگاه علوم پزشکی را به دست بیاورند. دریافت مدرک تحصیلی ام‌بی‌بی‌اس (کارشناسی پزشکی، کارشناسی جراحی) بسته به مسیر آموزشی دانشجو چهار تا شش سال به درازا می انجامد. سپس تازه پزشکان باید به مدت دو سال دوره آموزشی بنیادین را پشت سر بگذارند. این دوره یک دوره‌ی پولی است که در یک بیمارستان طیف گسترده‌ای از تخصص های پزشکی از جمله جراحی را در بر می گیرد. سپس پزشکان تازه وارد برای ورود به یک دوره‌ی عصب شناسی درخواست می کنند. برخلاف سایر رشته های جراحی، این رشته دوره‌ی آموزشی مستقل خود را دارد که حدود هشت سال به طول می انجامد.^[۵]

 

روش های عصب پرتوشناسی در تشخیص و درمان در جراحی مغز و اعصاب استفاده می شوند از جمله تصویربرداری به کمک رایانه یا مقطع‌نگاری رایانه‌ای، تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام آر آی)، مقطع‌نگاری با نشر پوزیترون، مغز نگاری مغناطیسی و جراحی استریوتاکتیکی. برخی از روند ها در جراحی مغز و اعصاب شامل استفاده از تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام آر آی) و تصویرسازی تشدید مغناطیسی کاربردی در حین عمل است.

 

ریزجراحی در بسیاری از جنبه های جراحی های عصبی مورد استفاده قرار می گیرد. هنگام انجام جراحی دهانه‌پیوست (آناستومسیس) ریزرگ ها ریزبین (میکروسکوپ) مورد نیاز است. در برش آنوریس ریزنگر مورد نیاز است. در جراحی ستون فقرات با کمترین تهاجم از این فنون و روش ها استفاده می شود. روند جراحی های مانند دیسککتومی، لامینکتومی و کارگذاری دیسک مصنوعی به وجود ریزبین وابسته است.^[۶]

 

جراحی درون بینی (آندوسکوپی) با حداقل تهاجم توسط جراحان اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد. روش هایی مانند جراحی درون بینی (منظور درون نگری است) اندونازال (درون دماغ) برای درمان تومورهای هیپوفیز، کرانیوفارنژیوما، کوردوما و ترمیم نشت مایع مغزی نخاعی مورد استفاده قرار می گیرد. از درون بینی (آندوسکوپی) بطنی در موارد کیست های کلویدی و نوروسیسترکوس استفاده می شود. روش های درون بینی می تواند برای کمک به تخلیه‌ی هماتوم و درمان درد عصب سه‌قلو به کار برده شود. اختلالات جمجمه‌ای صورت و اختلال گردش مایع مغزی نخاعی توسط جراح اعصاب درمان می شود. همچنین بسته به شرایط جراحی پلاستیک و جراحی ناحیه‌ی فک و صورت توسط جراح اعصاب انجام می شود. مواردی مانند ناهنجاری آرنولد-کیاری، کرانیوسینوستوس و نخاع‌گشادگی نیز به دست جراح اعصاب درمان می شود. به این کرانیوپلاستی گفته می شود.

 

جراحان مغز و اعصاب در پرتوجراحی استریوتاکتیک در کنار پرتو سرطان‌شناس در درمان تومور و ناهنجاری رگی (ای وی ام) نقش دارند. از روش های پرتوجراحی مانند چاقوی گاما (گاما نایف)، سایبرنایف و جراحی Novalis Shaped Beam به کار برده می شود.^[۷]

 

Neurosurgeons have begun to utilize endovascular image guided procedures for the treatment of aneurysms، AVMs، carotid stenosis، strokes، and spinal malformations، and vasospasms. Also، nonvascular procedures such as Vertoplasty and Kyphoplasty are used by neurosurgeons. Techniques such as angioplasty، stenting، clot retrieval، embolization، and diagnostic angiography are utilized.^[۸]

 

بیماری ها

 

حالت ها و بیماری ها دیگری که توسط جراحان مغز و اعصاب درمان می شوند شامل موارد زیر هستند:

 

• فتق دیسک بین مهره‌ای
• تنگی مجرای نخاعی گردنی یا تنگی مجرای نخاعی کمری
• وجود آب در مغز
• آسیب سر (خونریزی مغزی، شکستگی جمجمه و ...)
• آسیب به طناب نخاعی
• آسیب فیزیکی دستگاه عصبی پیرامونی
• عفونت
• تومورهای ستون فقرات، طناب نخاعی و اعصاب پیرامونی
• خونریزی های درون مغزی مانند خونریزی زیر عنکبوتیه، خونریزیهای درون سلولی و بین بافتی
• برخی از انواع مقاومت به دارو در صرع
• Some forms of movement disorders (advanced پارکینسون، chorea)this involves the use of specially developed minimally invasive stereotactic techniques (functional, stereotactic neurosurgery) such as ablative surgery and deep brain stimulation surgery
• Intractable pain of cancer or trauma patients and cranial/peripheral nerve pain
• Some forms of intractable psychiatric disorders
• Vascular malformations (i.e., arteriovenous malformations, venous angiomas, cavernous angiomas, capillary telangectasias) of the brain and spinal cord
• بیماری مویامویا

 

منابع