متیل فنیدات (به انگلیسی: Methylphenidate) که بیشتر به نام تجاری آن، ریتالین (به انگلیسی: Ritalin) شناخته میشود، از مشتقات گروه امفتامینها است. که برای درمان بیش فعالی، نشانههای نارکولپسی، و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز میشود. از این دارو همچنین در درمان خواب آلودگی مزمن (Narcolepsy) در میان افراد میانسال و کهنسال استفاده میشود.
دادههای فارماکولژیک
دسترسی بیولوژیک: ۱۱ تا ۵۲ درصد
نیمه عمر: ۲ تا ۴ ساعت
اتصال به پروتیین: ۳۰ درصد
متابولیسم: کبدی (۸۰ درصد)
مسیر دفع: کلیوی
منع مصرف
برای افراد دارای اضطراب زیاد، فشار عصبی، عصبانیت همراه با بیقراری، حساسیت مفرط نسبت به دارو، فشار خون بالا، گلوکوم، افسردگیهای قابل درمان با داروهای ضد افسردگی رایج، تیکهای حرکتی (به جز سندرم Tourette's نشانگان_توره یا نشانگان ژیل دولاتوره)، و کودکان زیر ۶ سال مصرف این دارو منع میشود.
هشدارها
احتمال وابستگی به دارو و سوءاستفاده از دارو وجود دارد (بسته به میزان، نحوه مصرف و فرد استفاده کننده). اگر چه وابستگی جسمانی به ریتالین همانند مواد مخدری نظیر تریاک و شبه مرفینها گزارش نشده است؛ اما پزشکان بر وابستگی روانی و نیاز به افزایش میزان مصرف آن که پدیده تحمل (Tolerance) نیز نامیده میشود، اتفاق نظر دارند. از علائم ترک جسمانی و روانی این قرص میتوان به دردهای عضلانی، خواب آلودگی و افسردگی نام برد.
این دارو فقط برای افرادی تجویز میشود که سابقه کامل آنها به طور دقیق ارزیابی شود.
برای بیمارانی با واکنش حاد استرس نباید تجویز شود.
در مصرف طولانی مدت دارو، بهتر است آزمایشهای منظم شمارش سلولهای خونی، شمارش افتراقی و شمارش پلاکتها نیز انجام شود.
در صورت عدم بهبودی پس از یک ماه مصرف، باید دارو را قطع کرد.
این دارو نباید برای درمان حالتهای خستگی مفرط طبیعی، افسردگی و سایکوزها استفاده شود.
نیاز به ادامه مصرف دارو باید مرتب ارزیابی شود و در زمان تعطیلات و زمانهایی که استرس فرد کم است، مصرف کاهش یافته یا قطع شود.
افزایش در جه حرارت بدن، بی نظمی در ضربان قلب، سردرد و تهوع، افزایش فشارخون و تشنج از عوارض مصرف بیش از اندازه ریتالین است.