اکسی متالون (به انگلیسی: Oxymetholone)
نامهای تجارتی : Adroyd- Anadrol -Anapolon
رده درمانی: ضد کم خونی (ضد آنمی).
رده فارماکولوژیک: استروئید آنابولیک
اشکال دارویی: قرص ۵۰ میلی گرمی (Scored Tablets)
مکانیسم اثر
گرچه اکسی متالون دارای خواص آندروژنیک و خواص آنابولیک میباشد، اما در درمان آنمی آپلاستیک و یا MDS بیشتر خواص اریتروپوئیتیک دارو، مد نظر قرار دارد. این دارو همچون ناندرلون(ناندرولون) باعث تحریک آنابولیسم پروتئینها و تحریک اشتها میشود و علاوه بر افزایش ساخت پروتئین و تحریک اشتها، با افزایش تولید اریتروپوئیتین و احتمالاً با اثر مستقیم بر مغز استخوان، موجب افزایش میزان هموگلوبین و گلبولهای قرمز خون میگردد و به همین طریق اثرات فارماکولوژیک خود را اعمال مینمایند.
موارد مصرف
درمان آنمی آپلاستیک
طریقه مصرف
دربالغین و کودکان: روزانه ۱ تا ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از راه خوراکی، تجویز میشود .دوز این دارو، از فردی به فرد دیگر متغیر است . پاسخ درمانی به سرعت ایجاد نمیشود. درمان باید ۳ تا ۶ ماه ادامه پیدا کند.
اگرچه حداکثر دوز این دارو، ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز است، لیکن اکثر بیماران به دوز ۱ تا ۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز پاسخ میدهند.
در شیرخواران پره ماچور و نوزادان روزانه ۰٫۱۷۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا ۵ میلی گرم به ازای هر متر مربع (m2)، از راه خوراکی و به صورت دوز واحد تجویز میشود.
موارد منع مصرف
بیماری شدید قلبی و کلیوی
بیماریهای کبدی
مردان مبتلا به سرطان پروستات یا سرطان پستان
هیپرتروفی خوش خیم پروستات همراه با انسداد
خونریزی غیرطبیعی ژنیتال تشخیص داده نشده
دوران حاملگی
دوران شیردهی
توجه : از اکسی متالوندر بیماری عروق کرونر و سابقه انفارکتوس میوکارد، باید با احتیاط استفاده کرد.
تداخلات دارویی
در صورت مصرف همزمان این دارو با انسولین و داروهای ضد دیابت خوراکی، نیاز به تنظیم دوز این داروها وجود دارد.
در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد انعقاد خوراکی، اثرات این داروها تشدید میشود و خطر بروز خونریزی افزایش مییابد.
مصرف همزمان این دارو با آدرنوکورتیکواستروئیدها، ممکن است باعث احتباس آب و الکترولیتها شود.
عوارض جانبی
عوارض آندروژنیک:
در زنان: کلفت شدن صدا، بزرگ شدن کلیتوریس، تغییر در لیبیدو .
در مردان قبل از بلوغ: بسته شدن زودرس اپی فیز، پریاپیسم، بزرگ شدن آلت تناسلی
در مردان بعد از بلوغ: آتروفی بیضه، اولیگواسپرمی، کاهش حجم انزال، ایمپوتانس، ژنیکوماستی، اپیدیدیمیت
در دستگاه اعصاب مرکزی: سردرد، افسردگی
در پوست: آکنه، رشد غیرطبیعی مو و یا هیرسوتیسم، پوست چرب، برافرختکی، تعریق
در دستگاه گوارش: گاستروانتریت، تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، تغییر در اشتها، افزایش وزن
در دستگاه تناسلی ادراری: تحریک پذیری مثانه، واژینیت، نامنظم شدن قاعدگی
در کبد: یرقان برگشت پذیر، مسمومیت کبدی
در سایر دستگاهها: هیپرکلسمی