اکسپکتورانت (به انگلیسی: Expectorant)
نامهای تجارتی : Coufex - Pectoramin - Pectorant
رده درمانی: خلط آور، ضد سرفه
رده فارماکولوژیک: اکسپکتورانت
اشکال دارویی: شربت حاوی گایافنزین ۱۰۰ میلی گرم در ۵ سی سی، کلرفنیرامین مالئات ۲ میلی گرم در ۵ سی سی و سودوافدرین کلراید ۳۰ میلی گرم در ۵ سی سی
نکته: تا چند سال قبل، در شربت اکسپکتورانت به جای سودوافدرین از فنیل پروپانول آمین Hcl به میزان ۲ میلی گرم و سیترات سدیم به میزان ۱۹۷ میلی گرم و اسید سیتریک به میزان ۶۰ میلی گرم در هر ۵ سی سی استفاده می‌شد.
مکانیسم اثر
اکسپکتورانت دارای سه ترکیب دارویی گوناگون است که برآیند اثر این سه ترکیب، مایه رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن از شش و راه‌های هوایی می‌گردد.
از این سه ترکیب گایافنزین مایه کاهش چسبندگی خلط و آسان شدن خروج آن می‌شود، کلرفنیرآمین موجود دراین فراورده بااثرهای آنتی هیستامینی خود تاثیر می‌بخشد و پزودوافدرین بعنوان یک داروی آدرنرژیک و با اثرات سمپاتیک خود، به صورت ترکیب ضداحتقان عمل می‌کند و بدین ترتیب اکسپکتورانتدرنهایت مایه تسکین سرفه‌های خشک و نرم شدن مخاط شش وتخلیه خلط می‌گردد.
موارد مصرف
مورد مصرف این دارو، درمان علامتی سرفه و احتقان بینی ناشی از سرما خوردگی، آلرژی و عفونتهای تنفسی می‌باشد.
اکسپکتورانت برای کاهش غلظت وچسبندگی خلط وتسهیل خروج آن ازریه‌ها، کاهش موکوس ریوی وتبدیل سرفه‌های خشک به سرفه ترشحی وخلط آوراستفاده می‌شود.
طریقه مصرف
دربالغین: ۵ تا ۱۰ میلی گرم (۵ تا ۱۰ سی سی) از راه خوراکی، هر ۶ ساعت تجویز می‌شود.
درکودکان سنین ۶ تا ۱۲ سال : ۲٫۵ تا ۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.
(تا حداکثر ۲۰ سی سی در روز)
در کودکان سنین ۲ تا ۶ سال : ۱٫۲۵ تا ۲٫۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.(تا حداکثر ۱۰ سی سی در روز)
موارد منع مصرف
اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، موارد منع مصرف مشخصی دارند، ولی بامقادیر بکاربرده شده دراین فرمولاسیون منع مصرف قابل توجهی وجود ندارد.
جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.
تداخلات دارویی
مصرف همزمان این فراورده باسایرترکیبات مضعف CNS (دستگاه عصبی مرکزی) موجب تشدید اثرات در هر دو گروه دارویی می‌شود.
جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.
عوارض جانبی
اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، عوارض جانبی مشخصی دارند، ولی با مقادیر بکاربرده شده دراین فرمولاسیون عارضه قابل توجهی ایجادنمی کنند.
جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.
