اطلاعات کلی
ویتامین B۶ محلول در آب بوده و به حرارت و اسید مقاوم می‌باشد، البته اکسیداسیون، قلیا و نور ماورای بنفش به ویتامین B۶ آسیب می‌رساند. تقریباً ۵۰ درصد ویتامین در روند پختن و فرآوری از بین می‌رود.
حالت كوانزيمي اين ويتامين پيريدوكسال فسفات PLP است كه در حضور فسفات و به كمك آنزيم پيريدوكسال كيناز از پيروكسيدين،پيريدوكسال و پيريدوكسامين(اشكال مختلف B6) بدست مي آيد و نقش بسيار مهمي در واكنش هاي بيوشيميايي دارد از جمله متابوليسم پروتئين (اسيدهاي آمينه)،انتقال دهنده هاي عصبي (اسيد گاما-آمينوبوتيريك،سروتونين و...)،گليكوژن فسفريلاز و ....ويتامين B6 ضروري است براي توليد نياسين (ويتامين B3) از اسيد آمينه تريپتوفان ، متابوليسم هموگلوبين (پروتئين موجود در گلبول قرمز) و....
عملکرد
کوآنزیم پیریدوکسال ۵ - فسفات در واکنش‌های بیوشیمیایی گسترده‌ای دخیل می‌باشد، از جمله متابولیسم گلیکوژن و اسیدهای آمینه، سنتز اسیدهای نوکلئیک و سنتز و متابولیسم هموگلوبین. همچنین این ماده در سنتز، اسفنگومیلین و اسفنگولیپیدهای دیگر و نوروترانسمیترها نقش دارد.
پيريدوكسال فسفات PLP در انواع مختلف واكنش ها : راسميزاسيون ها (تبديل L-آمينو اسيدها و D-آمينواسيدها به يكديگر ) ، دكربوكسيلاسيون و ترانس آميناسيون شركت ميكند
- پیریدوکسال ۵ - فسفات در متابولیسم اسید گاما-[[آمینوبوتیر[۱]ک]] دخالت دارد.
اسيد گلوتاميك (اسيد آمينه) بعد از دكربوكسيلاسيون توسط PLP تبديل به اسيد گاما-آمينوبوتيريك(انتقال دهنده ي عصبي به عنوان آرامش دهنده ي طبيعي بدن) ميشود ، فقدان يا كمبود اين اسيد موجب اختلالات عصبي ميشود
- ویتامین B۶ در شکل پیریدوکسال ۵ - فسفات به عنوان کوآنزیم بیشتر از صد آنزیم، نقش ایفا می‌کند
علائم و نشانه‌های کمبود
-علایم و نشانه‌های کمبود ویتامین B۶ شامل آنمی هیپوکرومیک و میکروستیک، تشنج، درماتیت سبورئیک، گیجی و افسردگی می‌باشند
- کمبود ویتامین B۶ در کودکان و شیرخواران، موجب اختلالات الکتروانسفالوگرافی و تشنجی می‌گردد.
- کمبود ویتامین B۶ در بزرگسالان موجب چیلوز، گلوسیت، استوماتیت، آنمی، تحریک پذیری، گیجی و افسردگی می‌گردد.
- کمبود ثانویه ویتامین B۶، ممکن است در اثر سوء جذب، اورمی، سرطان، نارسایی قلبی و سیروز ایجاد گردد.
- خانم‌های باردار، الکلی‌ها و افراد مسن در خطر کمبود ثانویه ویتامین B۶ می‌باشند.
منابع غذائی
منابع غذایی حاوی ویتامین B۶ شامل گوشت، ماکیان، ماهی، تخم مرغ، سیب زمینی سفید و سبزیجات نشاسته‌ای می‌باشد. موز، لوبیای سفید، گردو، غلات و سویا غنی شده از منابع دیگر B۶ می‌باشد.
افراد با نیازهای خاص
- شیرخوارانی که شیر مادر می‌خورند و در هنگام تولد، غلظت پلاسمای B۶ آنها پایین است، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶باشند.
- الکلی‌ها، به علت اختلال در تبدیل پیریدوکسین و پیریدوکسامین به پیریدوکسال فسفات، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
- افرادی که با داروهای مهار کنندهٔ فعالیت ویتامین‌ها از جمله ایزونیازید، پنی سیلامین، کورتیکواستروئیدها و یا ضد تشنج‌ها تحت درمان هستند، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
تداخل داروئی
- واکنش نوریت محیطی در مصرف کنندگان ایزونیازید که همزمان از B۶ استفاده نمی‌کنند، شایع می‌باشد. - مصرف زیاد پیریدوکسین هیدروکلراید، اثرات سودمند لودوپا را کمرنگ می‌کند. - مصرف روزانه دویست میلی گرم B۶ به روی مدت یکماه غلظت سرمی داروهای ضد تشنج را کاهش می‌شود.
